Gaat de thuisbatterij ons redden?

5 maart 2024

In een tijd waarin onafhankelijkheid van Russisch gas noodzaak en die van Amerikaanse komaf (LNG) wenselijk is, zou je verwachten dat onze politiek inzet op versnelling van elektrificatie en dus energietransitie. Om dan de afbouw van saldering, een al veel te lang verwachte oplossing voor een serieuze bottleneck en rem op die transitie, te blokkeren, omwille van enkele populistische argumenten is zacht gezegd onthutsend. Als je het niet voor het klimaat wil doen, doe het dan voor onze economie en veiligheid. Het zet te denken.

Kunnen thuisbatterijen ons dan helpen om de problemen aan te pakken en de boel vlot te trekken? Daar werd de afgelopen jaren (en nog steeds) meewarig over gedaan: de business case is er niet, geen goed idee.

Toch denken wij dat 2024 het jaar van de thuisbatterij wordt. Wat is er veranderd?

Er zijn enkele zaken die bijdragen aan deze kentering.

Heffingen voor de klant met zonnepanelen

Energiebedrijf Vandebron heeft in augustus van vorig jaar aangekondigd dat het haar klanten met zonnepanelen een heffing op gaat leggen. Deze heffing is nodig ter compensatie van de “salderingsverliezen” die het bedrijf maakt.

Dat zit zo. Als gevolg van de enorme populariteit van de Nederlandse salderingsregels hebben intussen 2,6 miljoen huishoudens in Nederland zonnepanelen. Het gigantische succes van onze saldering kent een nadeel. Als in Nederland de zon schijnt wordt er zoveel stroom geproduceerd dat er soms geen afnemer voor kan worden gevonden. Dat leidt tot extreem lage en soms negatieve prijzen. Energiebedrijven moeten, conform de Energiewet, aan de klant voor die opwek een hogere prijs betalen en maken daarop dus verlies.

Dat Vandebron die verliezen wil verhalen bij de veroorzaker is geen gek idee. Je zou kunnen stellen dat het oneerlijk is om het niet te doen. Immers, de huishoudens die zich geen zonnepanelen kunnen permitteren of wonen in een huis met een gemeenschappelijk dak (flats, etc.), betalen mee aan deze subsidie.

Inmiddels zijn er meer energiebedrijven die Vandebron volgen. Eneco, Essent en Vattenfall hebben aangekondigd het ook te zullen doen alleen vorm en timing is nog onbekend. De rest zal dan gedwongen worden te volgen, want niemand kan die verliezen in z'n eentje dragen.

De ACM onderzoekt deze trend maar zal niet kunnen ingrijpen indien de toegepaste heffing de salderingsverliezen afdekt en dus redelijk is.

In dat scenario zijn de zonnepanelen die vorige zomer nog een lekker rendement opleverden, en waarmee je nog jaren kon salderen, ineens een stuk minder waard geworden.

Tenzij je de stroom, opgewekt op die zonnige en goedkope momenten, kan opslaan en kan terugleveren op momenten dat de prijzen hoog zijn natuurlijk.

Bijvoorbeeld met een thuisbatterij en een dynamisch contract.

BTW-teruggave op aankoop thuisbatterij

Nu wil het geval dat de Belastingdienst onder de Kleine Ondernemersregeling, een btw teruggave op de aanschafprijs van de thuisbatterij toestaat, mits er met die batterij op de energiemarkt gehandeld wordt, en mits de eigenaar een dynamisch contract heeft.

De batterijleveranciers helpen je bij die btw-teruggave.

Daarnaast is er nog de Kleinschaligheidsinvesteringsaftrek (KIA) en de Energie-investeringsaftrek (EIA). Die regelingen maken het mogelijk meer aftrek te krijgen.

Handel op EPEX én onbalans

Een thuisbatterij die wordt ingezet op zelfconsumptie kent geen goede business case. Zeker niet nu er in Nederland vooralsnog gesaldeerd mag worden. Dit is vooral geschikt voor de idealist die streeft naar onafhankelijkheid. Een thuisbatterij die wordt ingezet op de uurprijzen van de day-ahead markt (EPEX) heeft een betere business case. De batterij wordt opgeladen op goedkope uren en ontladen op de dure. Een terugverdientijd van 10 jaar lijkt hiermee haalbaar. Het algoritme voor die EPEX-handel is meestal ingebouwd in de batterij of wordt aangeboden door een serviceprovider. Het is deze (EPEX) handelsstrategie waarvoor netbeheerders huiverig zijn. Want, stel dat elke elektrische auto, thuisbatterij en warmtepomp straks wordt aangezet op het goedkoopste uur, dan zal er extra onbalans en congestie op het stroomnet ontstaan.

Gelukkig er is ook de onbalansmarkt. Op die laatste markt acteert de landelijke netbeheerder (in Nederland Tennet). Zij probeert marktspelers te bewegen mee te helpen het landelijke stroomnet in balans te houden. Dat doet ze met financiële beloningen en straffen. En omdat er voortdurend wat aan de hand is – er schuift een wolk voor de zon of er schakelt een centrale af – is die markt erg volatiel: de beloningen en straffen wisselen elkaar in flink tempo af en kennen hoge pieken en diepe dalen. Het is vooral de handel op de onbalansmarkt die de business case voor een thuisbatterij een enorme boost geeft. De terugverdientijd kan, afhankelijk van de batterij en afhankelijk van hoe de markt zich ontwikkelt, worden teruggebracht naar zo’n 4 tot 7 jaar. Wellicht kunnen de handelsmogelijkheden op de congestiemarkt, die nu tot ontwikkeling komt, daar later nog wat vanaf doen.
En dat kan wel eens het vliegwiel zijn dat Nederland met alle congestieproblematiek nodig heeft. Nergens in de wereld is de business case voor thuisbatterijen zo aantrekkelijk als hier. Je ziet veel batterijleveranciers nu ook aanlanden om er hier een succes van te maken.

Frank lanceert “Slim stroom handelen”

Wij lanceren vandaag onze nieuwe dienst “slim stroom handelen”. Met die dienst ben je automatisch verzekerd van een optimaal rendement van je thuisbatterij omdat ons algoritme automatisch voor jou handelt op zowel de EPEX-, onbalans- en, wat later, de congestiemarkt.

Met die dienst is een korte terugverdientijd op je thuisbatterij te realiseren.

Profiteer van mooie deals bij onze batterij-partners en van de verrassend korte terugverdientijd. Lees er hier meer over.

Ik wil ook slimme energie van Frank!